Auteur: Andy, Partner Enspireon
Een tijdje terug zat ik in een coachingsgesprek met een manager van een middelgroot bouwbedrijf en we hadden het over teams en waarom het ene wel en het andere niet succesvol is.
Hij zei: Je herkent het misschien wel: je stelt een team samen met goede mensen die ieder op zich goed zijn in wat ze doen, Je investeert in training en ontwikkeling voor ze maar toch wordt het hem niet.
De “klik” blijft uit, er ontstaan onderlinge spanningen, sommige blijven worstelen met hun rol en het succes wat ik ervan verwachtte kwam nooit. Sterker, er gingen enkele teamleden weg bij ons.
Ik zag bij hem, de manager, de twijfel in zijn ogen toen hij dit zo zei. Zonder het daadwerkelijk te zeggen las je de vragen van zijn gezicht af: “Wat zie ik over het hoofd? “ en “Heb ik hun vaardigheden of persoonlijkheden niet goed ingeschat”.
Ik zei tegen hem, zonder dat hij daadwerkelijk deze vragen stelde, het antwoord op je vragen ligt veel dieper. Het gaat niet alleen om wat mensen kunnen of weten, maar om wie ze van nature zijn.
En precies dat is waar TalentDNA op focust. Geen standaard model, maar een aanpak die laat zien waar iemands kracht écht ligt en hoe je daar als leider op kunt bouwen.
In dit artikel leggen we uit wat TalentDNA is, hoe het jou als leidinggevende helpt om jezelf én je team beter te begrijpen, en hoe je het direct kunt toepassen in de praktijk. Geen abstracte theorie, maar concrete inzichten en voorbeelden waarmee je vandaag nog aan de slag kunt.
Wat is TalentDNA?
TalentDNA laat zien waar jouw natuurlijke kracht ligt. Het is de unieke combinatie van talenten, drijfveren en potentieel die jou maakt tot wie je bent. Je kunt het zien als je persoonlijke blauwdruk vergelijkbaar met een vingerafdruk: iedereen heeft er één, maar geen twee zijn hetzelfde.
In tegenstelling tot veel persoonlijkheids- of competentiemodellen kijkt TalentDNA niet naar wat je hebt geleerd of waar je aan moet werken, maar naar wat je van nature meebrengt. Naar de dingen die je moeiteloos doet, waar je energie van krijgt, en die je niet hoeft te forceren.
Veel mensen proberen jarenlang te voldoen aan een bepaald plaatje – van de ideale leider, collega of professional. En dat werkt soms best een tijd. Maar vroeg of laat merk je: dit kost me meer energie dan het oplevert. Je gaat tegen je natuurlijke kracht in.
Mijn Marketingmanager herkent dat ook: “Toen ik voor het eerst kennismaakte met TalentDNA, was het alsof iemand eindelijk de juiste woorden gaf aan wat ik al jaren voelde. Ik probeerde altijd het beeld van de klassieke leider na te leven: assertief, extravert, altijd vol zelfvertrouwen. Maar dat ben ik gewoon niet.
Dankzij TalentDNA ontdekte ik dat ik niet hoef te werken aan wat ik ‘mis’, maar mag bouwen op wat er wél is. Dat gaf me rust, vertrouwen en veel meer plezier in mijn werk.” Zo eenvoudig kan het zijn!
Waarom TalentDNA anders werkt
De methode achter TalentDNA is niet zomaar ontstaan. Het is gebaseerd op decennia van onderzoek naar menselijk potentieel en talentontwikkeling. Het bouwt voort op inzichten uit de gedragswetenschappen, maar kijkt verder: TalentDNA kijkt niet alleen naar wie je bent, maar ook naar hoe jouw talenten tot uiting komen in verschillende situaties – en hoe ze elkaar kunnen versterken of juist belemmeren.
Wat TalentDNA anders maakt dan traditionele methodes:
- De focus ligt op wat wél werkt.
In plaats van zoeken naar je zwakke punten, richt TalentDNA zich op je natuurlijke kracht. Want dáár zit je grootste groeipotentieel. - Talent is contextgevoelig.
Hoe jouw talent tot zijn recht komt, hangt af van de omgeving waarin je werkt. TalentDNA laat zien hoe dat werkt – en hoe je daar slim op inspeelt. - Je groeit mee met je talent.
Je kern blijft hetzelfde, maar hoe je je talent inzet, ontwikkelt zich. TalentDNA houdt rekening met die groei. - Direct toepasbaar.
Wat je leert uit je TalentDNA-profiel kun je meteen gebruiken in je werk. Geen lange trajecten, maar inzichten die direct verschil maken.
Wat zit er in een TalentDNA-profiel?
Een TalentDNA-profiel bestaat uit zes kernonderdelen:
- Natuurlijke kracht en talenten – de dingen die jou energie geven als je ze gebruikt
- Drijfveren – wat jou motiveert en in beweging brengt
- Werkstijl – hoe jij van nature taken oppakt en problemen oplost
- Communicatiestijl – hoe jij het liefst informatie deelt en ontvangt
- Samenwerkingsstijl – hoe jij met anderen samenwerkt en verbinding zoekt
- Stressrespons – hoe jij reageert onder druk en wat je energie kost
Samen geven deze elementen een diep en genuanceerd beeld van wie je bent en hoe je werkt. TalentDNA gaat daarmee veel verder dan de bekende labels als “introvert/extravert” of “strategisch/detailgericht”. Het laat zien wat jou uniek maakt – en hoe je dat kunt inzetten.
TalentDNA voor zelfkennis als leider
Leiderschap begint bij jezelf. En dat geldt ook voor TalentDNA. Door inzicht te krijgen in je eigen TalentDNA, ontdek je wat jouw natuurlijke leiderschapsstijl is. Je ziet beter waarom sommige dingen je moeiteloos afgaan, terwijl andere juist veel energie kosten.
Een oud-collega-directeur bij een IT-bedrijf zei het als volgt:
“Jarenlang probeerde ik alles te zijn. Strategisch, coachend, procesgericht, vernieuwend… Ik dacht dat dat hoorde bij mijn rol als leider. Maar eerlijk? Het putte me uit. Toen ik mijn TalentDNA leerde kennen, ontdekte ik waar mijn echte kracht ligt. Visie en innovatie, dáár krijg ik energie van. Die andere zaken kosten me vooral energie.
Nu focus ik me op waar ik in uitblink en werk ik samen met collega’s die juist goed zijn in wat mij minder ligt. Daardoor presteren we beter en heb ik weer plezier in mijn werk.”
Dus als je weet waar jouw natuurlijke kracht ligt, kun je ook beter keuzes maken. Je ziet waar je sterk in bent, waar je energie weglekt en waar je beter kunt samenwerken of ondersteuning kunt zoeken.
Niet om minder te doen, maar om beter te doen wat echt bij jou past.
Hoe TalentDNA je leiderschap beïnvloedt
Jouw TalentDNA speelt een grote rol in hoe jij als leider functioneert. Het beïnvloedt onder andere:
- Hoe je beslissingen neemt
- Hoe je communiceert met je team
- Welke aspecten van leiderschap je energie geven
- Welke situaties je juist uitputten
- Hoe je omgaat met conflict en druk
- Wat je misschien over het hoofd ziet zonder het door te hebben
Wat vaak als een zwakte wordt gezien, is in werkelijkheid meestal iets anders. Het is niet dat je iets verkeerd doet, maar dat een bepaald talent bij jou minder aanwezig is. Of dat je juist te vaak leunt op een talent dat je van nature sterk inzet.
De sleutel is niet om jezelf te ‘repareren’, maar om te begrijpen waar je staat en daar bewust mee om te gaan.
Een leider met een sterk visionair TalentDNA ziet van nature het grotere geheel. Die persoon weet precies waar het team naartoe moet en denkt strategisch vooruit. Maar juist dan kunnen de dagelijkse details lastig zijn.
Niet omdat die leider dat niet zou kunnen, maar omdat het simpelweg niet de plek is waar zijn of haar energie ligt.
De oplossing ligt niet in harder proberen, maar in slim samenwerken. Door je TalentDNA te kennen, weet je waar je kunt aanvullen of aanvulling nodig hebt. En dat is geen zwakte, maar sterk leiderschap.
Elke leider heeft blinde vlekken. Dat zijn gebieden waar je van nature minder op gericht bent. Als je die leert herkennen, kun je daar bewuster mee omgaan.
Denk bijvoorbeeld aan:
- Samenwerken met mensen die talenten hebben die jij mist
- Processen of tools gebruiken die je helpen herinneren aan wat je zelf snel vergeet
- Regelmatig feedback vragen op onderwerpen waar je zelf niet scherp op bent
- Leiderschap draait niet om alles zelf doen. Het gaat erom dat je weet waar je kracht ligt en hoe je die aanvult, zodat je als geheel sterker staat.
Leiderschap in de praktijk: het verhaal van Mijzelf:
De kracht van TalentDNA laat zich het best zien in de praktijk. Als directeur van een middelgroot bedrijf had ik vaak moeite met lastige gesprekken binnen mijn teams. Onuitgesproken spanningen bleven hangen en ik merkte dat het mijn effectiviteit als leider onder druk zette.
Toen ik mijn TalentDNA destijds liet analyseren, werd het ineens helder. Ik heb een natuurlijk talent voor harmonie en consensus. Ik richtte me op verbinding en wilde het iedereen naar de zin maken. Daardoor vermeed ik conflicten – niet bewust, maar omdat het niet in mijn aard ligt om de confrontatie aan te gaan.
Door dit inzicht kon ik anders gaan handelen, op een manier die wél bij mij past. Ik ontwikkelde eigen gespreksprotocollen en vond een manier om moeilijke gesprekken te voeren zonder mezelf te verliezen.
Het resultaat? Meer rust in mijn teams, betere samenwerking en meer zelfvertrouwen in mijn rol als leider.
Wil jij ook ontdekken hoe jouw leiderschapsstijl beter kan aansluiten bij wie je van nature bent? In het artikel De authentieke leider lees je hoe je jouw TalentDNA kunt inzetten om met meer impact en minder moeite leiding te geven.
TalentDNA herkennen in je team
TalentDNA helpt niet alleen om jezelf beter te begrijpen, maar ook om je teamleden écht te leren kennen. Als je weet wat hun natuurlijke kracht is, kun je hun potentieel beter benutten en de samenwerking in je team versterken.
In de praktijk werkt dit als volgt, een voorbeeld uit een Retail bedrijf wat we begeleiden:
Ze stonden op het punt afscheid te nemen van een collega omdat ze volgens hen ‘te traag’ was in besluitvorming. Maar toen wij haar TalentDNA bekeken, bleek dat ze juist een sterk analytisch profiel had. Ze was niet traag, ze was grondig.
Inmiddels leidt ze het data-analyseteam waar ze volledig tot haar recht komt. In plaats van afscheid een succesvolle en tevreden teamleider!
Waar herken je iemands TalentDNA aan?
Let bijvoorbeeld op:
- Gedragspatronen: waar zie je iemand met gemak en plezier werken?
- Energie: welke taken geven zichtbaar energie, welke juist niet?
- Taalgebruik: de woorden die iemand vaak gebruikt zeggen veel over hoe diegene denkt en handelt.
- Reactie onder druk: in stressvolle situaties komt iemands natuurlijke voorkeursstijl vaak het sterkst naar voren.
Waarom dit belangrijk is voor teamdynamiek
Een team met verschillende TalentDNA-profielen heeft goud in handen. Maar alleen als die verschillen worden herkend én gewaardeerd.
Het begint met bewustzijn. Zolang teamleden zich niet bewust zijn van hun eigen voorkeuren én die van anderen, ontstaan er snel misverstanden. Door de inzichten in je TalentDNA maak je deze patronen zichtbaar zodat verschil geen reden is voor conflict, maar een kans om elkaar aan te vullen.
Stel je voor:
- Een visionair met strategisch TalentDNA
- Iemand met een hands-on, operationeel profiel
- Een verbinder met een relationele stijl
- Een kritische denker met een analytische voorkeur
Samen kunnen ze fantastische dingen neerzetten. Maar zonder wederzijds begrip kunnen de verschillen ook gaan schuren. De visionair raakt gefrustreerd door de kritische vragen, de doener vindt de verbinder te omslachtig … en omgekeerd.
Verschillende profielen, verschillende behoeften
Elk TalentDNA-profiel wordt gedreven door iets anders. Een resultaatgerichte collega wil duidelijke doelen en zichtbare successen. Iemand met een leergericht profiel krijgt juist energie van verdieping en ontwikkeling.
Als leider kun je hierop inspelen door je stijl aan te passen:
- Communicatie: geef details en logica aan analytische types, begin bij het menselijke bij relationele profielen, en geef concrete actiepunten aan resultaatgerichte collega’s.
Taakverdeling: laat mensen doen waar ze van nature goed in zijn. - Autonomie: bied vrijheid aan zelfstandige types, en structuur aan wie daar behoefte aan heeft.
- Erkenning: geef complimenten op een manier die past bij wat iemand belangrijk vindt.
Als je dat goed doet, bouw je niet alleen aan individueel succes, maar ook aan een sterk team. Een team waar verschillen elkaar versterken in plaats van botsen.
Wil je hier dieper in duiken? In het artikel Teamdynamiek en TalentDNA lees je hoe je teams opbouwt waarin talentprofielen elkaar echt aanvullen.
Teams bouwen met TalentDNA: meer dan de som der delen
Als je het TalentDNA van je teamleden kent, kun je veel meer dan alleen een team ‘samenstellen’. Je kunt bouwen aan een team dat echt werkt. Geen groep losse specialisten, maar mensen die elkaars talenten aanvullen, versterken en samen meer bereiken dan ieder apart.
Bij een nieuw project is een valkuil het team samen te stellen aan de hand van de mensen die dan beschikbaar zijn, in plaats van dat er gekeken wordt naar de TalentDNA meting en daaruit voortkomende profielen en welke mix van talenten er nodig is voor het project. Het verschil zal enorm zijn, zowel wat rust en overzicht betreft, als het halen van deadlines en milestones. De kwaliteit zal beter zijn en de projectmanager zal elke dag met veel energie aan de slag gaan.
Wat maakt een TalentDNA-gedreven team zo sterk?
Er is een aantal principes dat helpt om een team samen te stellen waarin natuurlijke talenten tot hun recht komen:
- Een mix van perspectieven. Combineer analytische denkers met creatieve, praktische en sociale talenten.
- Energiebalans. Zet initiatiefnemers en afmakers bij elkaar, visionairs naast doeners.
- Brede perspectieven. Zorg voor mensen die in details duiken én voor mensen die het grote plaatje zien.
- Verschillende werkstijlen. Laat planmatige types samenwerken met flexibele denkers.
- Gedeelde waarden. Diversiteit werkt pas echt goed als er een basis van vertrouwen en gezamenlijke doelen is.
Rollen verdelen op basis van natuurlijk talent
Het mooie van TalentDNA is dat het je helpt verder te kijken dan functieomschrijvingen. Je stelt jezelf niet langer de vraag “wie kan dit doen?”, maar “voor wie voelt dit als vanzelfsprekend?”. Dat maakt het werk lichter én effectiever en geeft daardoor dus ruimte voor groei.
Zelfs bestaande teams kunnen hier enorme stappen mee maken. Zo werkte een financieel team hun processen opnieuw uit op basis van TalentDNA-inzichten. In plaats van iedereen alle taken te laten doen, ging ieder teamlid aan de slag met datgene wat het beste bij hem of haar paste. Het resultaat? Meer accuratesse, snellere rapportages, en vooral meer werkplezier.
TalentDNA maakt conflicten minder persoonlijk
Wat we vaak als persoonlijk conflict zien, blijkt in de praktijk vaak een botsing van stijlen. Denk aan een resultaatgerichte collega die snelheid wil, tegenover een analytisch profiel dat eerst alles wil doorgronden. Frustratie ligt dan al snel op de loer.
Door die verschillen te bekijken vanuit TalentDNA ontstaat er ruimte voor begrip. Je verschuift van “hij werkt traag” naar “hij denkt diep na voordat hij beslist” of van “zij jaagt alleen maar op doelen” naar “zij heeft richting nodig”.
Je maakt het gesprek opener. Minder oordelend, meer opbouwend.
Groei begeleiden met oog voor talent
Ook persoonlijke ontwikkeling krijgt een andere lading als je uitgaat van TalentDNA. In plaats van één vast ontwikkelplan voor iedereen, maak je per teamlid een traject dat:
- Voortbouwt op wat iemand van nature goed kan
- Past bij waar iemand nu staat in zijn ontwikkeling
- Stimuleert om het talent ook in andere contexten te gebruiken
- Ondersteuning biedt op gebieden waar minder kracht ligt
Wil je hier dieper op ingaan? In ons artikel Teamdynamiek en TalentDNA lees je hoe je concrete strategieën kunt toepassen om teams op te bouwen die echt werken.
Zo pas je TalentDNA toe in je dagelijks leiderschap
TalentDNA is geen abstract model voor op de hei. Het is juist een praktisch hulpmiddel dat je dagelijks kunt inzetten in je werk als leider. Hieronder lees je hoe je dat doet – vanaf morgen al.
Communicatie afstemmen op TalentDNA-profielen
Goede communicatie draait niet alleen om helder zijn. Het gaat erom dat je boodschap ook echt aankomt. Met inzicht in iemands TalentDNA kun je je manier van communiceren beter laten aansluiten bij wat iemand nodig heeft.
- Analytisch profiel: geef data, feiten en logische argumenten. Wees precies.
- Relationeel profiel: begin met de mens. Benoem de relatie, geef context en leg pas daarna de inhoud uit.
- Resultaatgericht profiel: houd het kort en concreet. Begin met de actie of uitkomst, en leg daarna pas uit waarom.
- Creatief profiel: schets het grotere geheel. Laat ruimte voor eigen invulling en verbinding tussen ideeën.
Een van mijn IT-managers zag hoe haar updates steeds verkeerd vielen. Sommige teamleden wilden details, anderen verloren zich in de tekst. Na het in kaart brengen van ieders TalentDNA, maakte ze drie versies van dezelfde update: een technische, een beknopte met actiepunten, en één die de impact op gebruikers uitlegde.
Teamleden kozen zelf wat bij hen paste – en het werkte. Minder misverstanden, meer duidelijkheid.
Feedback geven op een manier die écht landt
Feedback is een van je krachtigste tools als leider. Maar het werkt alleen als het past bij hoe iemand leert en denkt. TalentDNA helpt je om dat af te stemmen.
- Reflectief profiel: geef schriftelijke feedback en plan pas daarna een gesprek. Geef tijd om te verwerken.
- Actiegerichte types: wees direct. Geef praktische tips die meteen toepasbaar zijn.
- Relationeel profiel: begin met waardering. Geef daarna opbouwende feedback vanuit samenwerking.
- Gedetailleerd profiel: geef duidelijke voorbeelden en benoem precies wat beter kan.
Soms landt feedback pas écht als je begrijpt waar iemands gedrag vandaan komt. Met TalentDNA zie je wat iemand van nature doet. Het helpt je ontdekken waarom, welke patronen, overtuigingen of drijfveren daaronder zitten.
Daardoor kun je niet alleen gedrag beïnvloeden, maar ook de betekenislaag erachter. En dat maakt ontwikkeling duurzaam én mensgericht.
Meer weten over hoe je feedback afstemt op TalentDNA? In het artikel De TalentDNA-feedback loop lees je hoe je een leer- en feedbackcultuur opbouwt die werkt voor ieder profiel.
Wil je TalentDNA toepassen in jouw organisatie?
TalentDNA is niet zomaar een theorie of model, maar een praktische aanpak die écht werkt. Het is een andere manier van kijken. Naar jezelf, naar je team en naar je team en organisatie.
Het helpt je bouwen op wat mensen van nature goed kunnen – en dat is waar de echte groei begint. Ook aan de slag? Dan helpen we jou en je team graag verder. Er zijn verschillende manieren om te starten:
Workshop
Boek een sessie voor je team of organisatie. Samen met een ervaren Enspireon coach brengen jullie de TalentDNA-profielen in kaart en vertalen die naar de praktijk.
Persoonlijk advies
Wil je sparren over jouw specifieke situatie of uitdagingen? Plan een vrijblijvend gesprek met één van onze experts. We denken graag met je mee.
Boek hier jouw vrijblijvend gesprek.
Extra bronnen en verwijzingen
Benieuwd hoe je nog meer uit jouw TalentDNA kunt halen? Deze artikelen en boeken geven je verdiepende inzichten én praktische handvatten:
Gerelateerde artikelen in deze serie:
Meer lezen?
Ben je nieuwsgierig geworden en wil je je verder verdiepen in hoe mensen het beste functioneren vanuit hun natuurlijke kracht? Dan zijn dit inspirerende boeken om mee te beginnen:
- Strengths Based Leadership – Tom Rath & Barry Conchie
- The Talent Code – Daniel Coyle
- Flow: De psychologie van optimale prestaties – Mihaly Csikszentmihalyi
- Drive: Wat mensen écht motiveert – Daniel H. Pink
